Om even wat artikelen op deze website samen te vatten, presenteer ik hier twee boodschappenlijstjes: een voor de dappere beginner en een voor de doorgewinterde kunstenaar. De prijzen zijn indicatief natuurlijk (en incl btw), opgezocht bij de desbetreffende winkels in december 2022.

Zilverstiftbenodigheden beginner

• Zilverstift (20 euro meteen hier bij Zilverstift.nl)
• Handgeprepareerd papier (22,50 euro meteen hier bij Zilverstift.nl indien voorradig), of zelf prepareren:
• Aquarelpapier (8 Euro bij Van Beek)
• 237 ml Zilverstift Grond (18 Euro bij Gerstaecker) of een liter gesso van het huismerk van Gerstaecker voor dezelfde prijs.
• Grondeerkwast (5 euro bij Gerstaecker) of lakroller
• Schuurplankje (3 euro bij Van der Linde) of een baksteen naar keuze
• Geschikt gumpotlood (3 euro meteen hier bij Zilverstift.nl)

Voor vijftig euro kun je een aantal vellen tekenen als je een beetje zuinig doet met de grond. De zilverstift gaat langer mee.

Als je makkelijk een stift op papier wil zetten om een gevoel te krijgen van het medium, kun je ook meteen hier bij mij een compleet en handgemaakt introductiesetje metalpoint kopen. Beide zijn inclusief een blokje met vijf vel geprepareerd papier, gebonden in schuurpapier voor direct gebruik.

Zilverstiftbenodigdheden gevorderde

• Zilverstift (vanaf 20 euro meteen hier bij Zilverstift.nl)
• Handgeprepareerd papier (22,50 euro meteen hier bij Zilverstift.nl indien voorradig), of zelf prepareren:
• Papier (25 euro bijv. Gerstaecker)
• Fixeer (7 euro bijv. Gerstaecker)
• Baksteen (de betere bouwput)
• Geschikt gumpotlood (3 euro meteen hier bij Zilverstift.nl)
• Kalk/krijt (16 euro bijv. Van der Linde)
• Pigment (5 euro bijv. Van der Linde)
• Lijm (5 euro bijv. Gerstaecker)
• Gesso (18,95 euro bijv. Gerstaecker)
• Grondeerkwast (5 euro bij Gerstaecker) of lakroller, naar eigen voorkeur

Als je rond de honderd euro investeert, kun je flink wat tekenen met goede zilverstiftmaterialen. Het eerste van bovenstaande boodschappenlijstje dat opgaat is het papier (vijf vellen van 50x70cm gerekend), het gumpotlood en eventueel de fixeer. Voor een kleine honderdvijftig euro kun je zo twintig grote vellen vol tekenen.

De prijs van zilverstift

De kosten voor dit medium vallen alles mee dus. Probeer maar eens net zo veel vierkante meters te maken voor dat geld met mijn favoriete kleurpotlood van Caran d’Ache, of goede olieverf. 999 Zilverdraad met een diameter van 2 mm koop je voor slechts zo’n 1,35 euro per centimeter bij Drijfhout of De Zilverwinkel. Daar heb je dan nog wel een houder bij nodig.

Een 2 mm staafje van 5 centimeter lang in een stifthouder (die herbruikbaar is) zelf samenstellen kost je in totaal misschien twaalf euro. Of je gunt mij in ruil voor al mijn gedeelde ervaring een paar euro door een door mij samengestelde zilverstift te kopen in mijn webshop voor twintig euro.

Als je kijkt hoeveel zilver en hoeveel meer kwaliteit je krijgt, zijn beide opties goedkoper én beter dan de kant-en-klare zilverstift met een half zo grote diameter en inferieure kwaliteit. Een staafje van deze afmetingen vult vele vellen moeiteloos. Voor het geld hoef je deze techniek echt niet te laten.

Metaal

Edelmetalen zoals zilver en goud koop je bij groothandels die ook aan kleine edelsmeden of hobbyisten verkopen. Soms staat in de webshop niet alles: het loont om dan via mail te vragen. De Zilverwinkel heeft bijvoorbeeld goud niet op hun webshop maar verkopen het wel als je via mail vraagt. Ik heb De Zilverwinkel kunnen overtuigen nu ook zilverdraad met een diameter van 2 mm en een zilvergehalte van 999 te verkopen.

Hoe hoger het edelmetaal gehalte, hoe zachter het metaal, hoe makkelijker in gebruik en donkerdere lijn. Zilver gaat tot 999/1000, goud tot 24 karaat.

De smelttemperatuur heeft ook invloed op de hardheid: hoe lager, hoe brosser en zachter. Machines in fabrieken gebruiken een hogere temperatuur dan edelsmeden met de hand.

Zilverstift heeft vaak een diameter tussen 0,5 en 2 mm maar als je groter of grover wil werken kun je prima dikker draad kopen. Let op: kant-en-klare stifthouders komen niet in elke maat!

Omdat de laatste paar millimeter lastig op te maken zijn, is het zeker bij duurder metaal zoals goud en platina de moeite om niet korter dan 5 cm te kopen.

Niet-edele metalen kosten bijna niets. Aluminium koop je bijvoorbeeld bij Pipoos, in veel grotere lengtes omdat het heel goedkoop is. Koperdraad is elektriciteitskabel, bijna gratis in deze hoeveelheden.

Alles van deze metalen is bruikbaar: munten, platen, zilverpapier, schuurwol.

Stifthouder

Vulpotloden werken in theorie voor de dunnere stiften, 0,5 en 0,7 mm. Maar de draadjes moeten perfect recht zijn anders loopt het niet lekker. Dan heb je stifthouders van 1 mm en 2 mm. Koh-I-Noor heeft een stifthouder voor een flink dikke stift van 5,6 mm. En dan houdt het al snel op met de mainstream stifthouders.

Je kunt ook zelf een stifthouder maken. Om mijn 4,5 mm dikke zilverstift heb ik eenvoudigweg wat katoen gebonden. Verder kun je heel eenvoudig een stokje nemen en er een gat in de lengte boren in die diktes waar je boortjes van hebt. Als het gat niet helemaal doorgaat, kun je duwen. Als de stift is afgesleten, kun je wat hout eraf slijpen.

Papier

Er bestaat voorgeprepareerd zilverstiftpapier. Ik ben er niet kapot van. Bovendien kun je elk detail beinvloeden als je zelf prepareerd, zoals het soort papier, het formaat, de kleur van je grond e.d. En het prepareren werkt bij mij als een meditatieve, mentale voorbereiding.

Als je zelf prepareert, heb je papier nodig dat bestand is tegen vocht, zoals aquarelpapier. Aquarelpapierblokken zijn overal te koop en hoeven niet duur te zijn. Het nadeel is echter naar mijn mening dat de korrel veel te grof is voor zilverstift. Ik prefereer daarom hot pressed, glad aquarelpapier. En dat maakt bij mij het papier het duurste materiaal van deze techniek.

Aan de andere kant is 5 euro voor een vel van 50 x 70 cm nou ook weer niet onoverkomelijk.

Overige kosten voor zilverstift

Een baksteen om je zilverstift te slijpen is wel ergens gratis vandaan te halen. Gummen en gumpotloden zijn ook de kosten niet met een euro per stuk. En een spuitbus fixeer valt ook mee als je niet de duurste neemt, vanaf zeven euro.

Grondering kopen is dan nog het duurste van de overige benodigdheden. De kant-en-klare grond vind ik onnodig duur met 18 euro voor een klein flesje. Als je één keertje op een cursus de techniek wil uitproberen, is het handig. Maar als je de techniek wat beter wil leren kennen, en wil kunnen experimenteren met de grond, dan roer je zelf de ingredienten door elkaar. Het is geen alchemie.

• krijt, 100 gram voor 2 euro
• pigment, 100 gram voor 2 euro (voor wit, en voor veel maar niet alle kleuren)
• houtlijm of knutsellijm, fles 5 euro
• gesso, grote pot voor 20 euro
• grondeerkwast of spalter, 5 euro
• scheutje water en een glazen schaaltje

Het is moeilijk precies uit te reken hoeveel het gronderen van een groot vel van 50 x 70 cm kost. Maar je ziet dat het om niet meer dan een paar euro gaat. De grote pot gesso gaat heel lang mee als je het alleen hiervoor gebruikt, net als de lijm. Zelfs goedkope spalters zijn meerdere keren te gebruiken.

Vaak gebruik ik, om eerlijk te zijn, alleen gesso. Dat ging me niet zo goed af toen ik net begon, maar ik heb er nu om de een of andere reden geen problemen meer mee.

Uitgelichte afbeelding: Albrecht Dürer, 1497, zilverstift en highlights op donker geprepareerd papier.