Zilverstift is niet alleen bruikbaar voor hedendaagse kunst maar kan als nooit tevoren meedoen. Het mag dan niet heel gebruiksvriendelijk zijn en tamelijk onbekend in Nederland, het medium is sinds de herontdekking eind negentiende eeuw doorontwikkeld.
Natuurlijk is het nog steeds mogelijk om als een Renaissancekunstenaar onderweg te schetsen op geprepareerde huiden en de ondertekening van je eitemperaschilderij met zilverstift te maken. Het kan, als historisch onderzoek, of als statement. Maar het hoeft niet meer.
Hieronder zal ik een kleine keuze aan zilverstiftkunstenaars uitlichten om te laten zien wat er zoal mogelijk is met zilverstift in hedendaagse kunst: portretten, abstract, botanisch. Dit zijn uiteraard niet de enige, hoewel we in Nederland dungezaaid zijn. De meeste heb ik gevonden in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
Sarah Gillespie
Sarah Gillespie (UK) weet de natuur virtuoos te vatten in wonderschone beelden, vol detail, lichteffecten en tegenlicht. Haar houtskooltekeningen bijzonder gedetailleerd en natuurgetrouw. In mezzotint weet ze een ruwere duisternis aan te spreken, als nachtfotografie.
In zilverstift komen deze beelden minstens net zo gedetailleerd realistisch en tegelijk dromerig over. Maar daaroverheen lijkt een extra stap te liggen, een extra medium, als heel vroege daguerrotypes: realistisch, alsof het echt is en iemand erbij was, maar alsof je er zelf niet bij was. Ik vind die extra afstand geweldig, kan er uren naar kijken.
Check vooral ook haar kunstblog.
Susan Schwalb
Schwalb (NY) zoekt de grenzen op van het medium, experimenteert met allerlei soorten metaal in verschillende verschijningsvormen: behalve zilverstift bijvoorbeeld ook staalwol (koperwol, aluminiumwol) en vlakke metalen plaatjes.
Dankzij verschillende kleuren grond zijn de kleurverschillen tussen de diverse metalen goed zichtbaar in haar werk.
Vergeleken met de geweldige ervaring die Susan Schwalb heeft op het gebied van metalpoint ben ik nog een broekie. Zij heeft letterlijk het boek over zilverstift geschreven, samen met Tom Mazzullo. Je koopt het boek hier.
Robyn Ellenbogen
Ook in het werk van Robyn Ellenbogen is goed de kleur van de metalen te zien. Het lijkt allemaal abstract maar er heeft vaak wel degelijk een figuratieve – microscopische – oorsprong.
D. Lammie-Hanson
Op de donkerblauwe achtergrond komt het goud goed over in dit werk van de D. Lammie-Hanson (NY). Zorg ervoor dat je net als zij 24 karaats goud gebruikt want dat is zo zacht als mogelijk. Een harde ondergrond zoals hout helpt er ook voor zorgen dat het metaal goed afgeeft.
D. Lammie-Hanson gebruikt vele soorten metaal en verschillende ondergronden, in verschillende kleuren. Ze combineert metalpoint zelfs met acrylverf op canvas. Als autodidact uit het New Yorkse Harlem vindt ze haar onderwerpen specifiek in krachtige voorbeelden uit de BIPOC gemeenschap (Black, Indigenous, and People Of Color). Een prettige afwisseling binnen de verder tamelijk witte klassiek opgeleide metalpointwereld.
Angelina Cheong
Als lid van de Botanical Art Society (Singapore) focust Angelina Cheong op het tekenen van bloemen in inkt, aquarel en zilverstift. Dit ligt in de lijn van de Prerafaellieten die het belang van de natuur in de kunst benadrukken én de Renaissance zilverstift uit de vergetelheid haalden.
Angelina Cheong maakt ook haar eigen metalpointhouders. Ik kan dat best aanraden om twee redenen: zeker in Nederland zijn er weinig geschikte houders te koop, en de meeste houders zijn meestal (tenminste gedeeltelijk) van metaal, wat sporen op je tekening kan achterlaten.
Ben van der Wel
Laat ik zo onbescheiden zijn mijn eigen werk hier toe te voegen. Ik teken het meeste met zilverstift maar daar komen vaak andere metalen bij kijken. Soms experimenteer ik met gekleurde grond. Ook combineer ik de grijstinten graag met fel kleurpotlood. Opvallend genoeg kan het gedempte contrast van zilverstift hier prima tegen op.
Mijn zilverstifttekeningen zijn handmatige uitwerkingen van fotocollages die ik zowel fysiek bewerk (uitprinten en weer inscannen) als softwarematig. Hierdoor las ik de naden weer dicht en maak een geheel van losse onderdelen, zoals het heden een opstapeling van verleden is, een cultuur een vloeiend, niet scherp begrensd geheel en een persoon een veranderlijke aaneenschakeling van ervaringen.
Meer zilverstifttekenaars
Behalve bovenstaande kunstenaars die mij zo genereus toestemming gaven om hun werk hier te laten zien, wil ik ook nog een paar bij naam noemen van topkunstenaars die zilverstift gebruiken.
- Carol Prusa (VS) – geometrische patronen op van binnen verlichte plexiglas bollen
- Darryl Keith Babatunde Smith (VS) – van klassieke mythen naar onze tijd
- Jeannine Cook (Spanje/VS) – botanisch/abstract
- Jenny Walton (VS) – wolken
- Joshua Henderson (VS) – klassiek geschoold, deelt veel kennis over zilverstift
- Lauren Redding (VS) – ruimtevaart verwoven met Renaissance meesterwerken
- Lori Field (VS) – Alice in Wonderland en de gebroeders Grimm
- Margot Glass (VS) – botanisch
- Michael Nichols (VS) – heerlijk vage portretten
- Noah Buchanan (VS) – klassiek geschoold
- Phil Eliot Padwe (VS) – ‘my latest work is trash’
- Roy Eastland (UK) – gevonden portretten
- Steven Assael (VS) – klassiek geschoold
- Tamia Alston-Ward (VS) – van de menselijke vorm tot abstractie
- Tom Mazzullo (VS) – geometrisch en vogels, schreef met Susan Schwalb het boek over zilverstift
- Trudy Huisman (NL)
- Josefien Alkema (NL)
Ben of ken jij een zilverstiftkunstenaar? Insta @zilverstift. Hoe meer zilverstift, hoe meer vreugd.
Hoi,
ik ben zelf een tijdje bezig met deze techniek maar het zou me zo gaaf lijken wanneer mijn tekeningen iets van oxidatie laten zien, beetje dat bruinige. Hoe krijg ik dat voor elkaar? Voorlopig blijft het mooi grijs maar dat kan natuurlijk ook aan de kleur van mijn grondering liggen.
Ik werk met zilverstift (1mm staafjes die ik nog had liggen voor het bereiden van zilverwater dus zuiver zilver).
Heb je wat tips?
Dank je
Kees
hoi Kees,
een makkelijke truc heb ik niet helaas. een zilverstifttekening combineert slecht met water. wat wel werkt, is een vochtige ruimte, of weer met hoge luchtvochtigheid. verschillen in luchtvochtigheid (als je langer over een tekening doet), kun je opvangen door tussentijds fixeren als het genoeg geoxideerd is. wb grondering, ik denk niet dat dat veel invloed heeft – hoewel ik het wel mooi vind om niet spierwit te gebruiken maar een beetje dat warme van kalk te houden.
en wat mij ook helpt, is op een los stukje geprepareerd papier wat te tekenen en het ernaast houden: vaak zie je dan dat het toch meer geoxideerd is dan je denkt, en lijkt het nieuwe bijna blauw.
succes!