Als je met zilverstift tekent, zijn verschillende ondergronden mogelijk. Het is wel prettig als de ondergrond vlak is. Daarnaast moet de ondergrond twee krachten kunnen weerstaan: vaak herhaalde druk en vocht. Je kunt dus prima een houten plank prepareren en er met zilverstift op tekenen, of een acrylen bol. Meestal wordt toch papier gekozen – maar wat voor soort papier?
- Voorgeprepareerd of coated papier
- Goed, glad aquarelpapier
- Houten panelen, aluminium, acrylaat, een binnenmuur
Sterk, glad en regelmatig
Bezuinig op je grond, niet op je papier.
Je wilt tenslotte kwaliteit leveren. Een goede grondering is daarvoor uiteraard ook belangrijk. Maar het gronderen van papier voor zilverstift is, uiteindelijk, chargerend gesteld, gewoon insmeren met kalk. Het papier daarentegen moet daar tegen kunnen – en tegen de heel vaak herhaalde druk van een metalen staafje.
Kant-en-klaar zilverstiftpapier
Het bestaat en is te koop, in theorie. Ooit heb ik een velletje geprobeerd en vond het niks, veel te grof schuurpapier. Maar als je het medium even een keer wil proberen, is het natuurlijk een prettig laagdrempelige instap.
- Het Britse L. Cornelissen & Son, de dichtstbijzijnde winkel die een beetje redelijk zilverstiftbenodigdheden verkoopt, biedt ‘coated metalpoint paper‘ aan. Ze zeggen zelf dat het ‘not archival‘ is, kortom, je kunt het niet bewaren. Ik weet niet waarom, waarschijnlijk niet zuurvrij, maar het lijkt mij al meteen niet de moeite waard om te proberen.
- Het Amerikaanse Silverpointweb verkoopt wel zuurvrij voorgeprepareerd tekenpapier voor zilverstift. Maar ze leveren niet buiten de VS. Je kunt wel informatie over zilverstift vinden op die website.
- Nog een Amerikaanse winkel, Jackson’s, biedt voorgeprepareerd tekenpapier voor zilverstift aan: het in de VS geproduceerde Legion Art Coated Cover. Ze hebben ook een winkel in het Verenigd Koninkrijk voor Europa. Het papiermerk Legion is een grote producent maar heeft geen verkooppunten op het vasteland van Europa.
- Gecoat, mat drukpapier schijnt ook te werken. Het voelt kalkig dus ik kan me voorstellen hoe dit werkt. Ik denk dat het niet te corrigeren is en alleen geschikt voor heel fijne tekeningen. Zodra ik het zelf geprobeerd heb, doe ik verslag.
Let op invoerrechten en portokosten! Dankzij de Brexit ligt het Verenigd Koninkrijk opeens weer ver weg. En portokosten vanuit de Verenigde Staten vallen ook vaak erg tegen, als ze al leveren.
Papier om zelf te prepareren
Aan welke eisen moet tekenpapier voldoen dat je zelf wil prepareren voor zilverstift?
- Dik genoeg om natte grondering en bewerking met een metalen staafje te overleven. Zo’n 200 grams is meestal al genoeg, zeker als je het papier vast tapet bij het prepareren en drogen. Als je groot werkt, kun je best 300 grams nemen.
- Stevig en zorgvuldig genoeg gemaakt om dezelfde redenen. Ik heb eens museumkarton geprobeerd (omdat ik het toevallig over had): dat werkt niet. Het is dik, glad en sterk maar gaat helemaal pluizen door de druk van de zilverstift. Het liefste van een goed merk zodat de vezels netjes uitgelijnd zijn (ja dat bestaat), zodat je minder last hebt van vervormen door de natte grondering.
- Glad genoeg zodat je goed details kunt tekenen. Hot pressed is het magische woord: stevig en heel fijntjes.
Mijn favoriet is Fabriano Artistico, hot pressed/gesatineerd, 200 of 300 grams, zuurvrij. Je kunt er losse vellen van 50 x 76 cm van kopen, in tekenblokken en op rol van 10 meter, bij bijvoorbeeld Gerstaecker (die sinds de overname de 200 grams vellen uit hun voorraad hebben gehaald). NB Er schijnt gedoe te zijn bij Fabriano, zie dit bericht.
Het is een trage techniek, het duurt dus wel even voordat je tien meter volgetekend krijgt met zilverstift (BigArt!). Mijn zilverstift record is niet groter dan 140 x 100 cm, en dat heb ik opgebouwd uit verschillende aan elkaar gelijmde vellen. Dat stoorde mij niet in dit werk, aangezien het druk, fragmentarisch en, niet per se grof, maar wel wat impressionistisch is op dat formaat.
Omdat je met een metalen stift tekent, is het belangrijk om onder je papier een harde, gladde ondergrond te hebben. Een houten plaat (gladde tafel) geeft een duidelijkere lijn dan zachter karton.
Ander ondergrond
Zoals gezegd kan ik wat voor soort karton niet aanraden omdat het in het beste geval gaat pluizen en als het goedkoop karton is, sowieso niet tegen prepareren kan. Verder kan tamelijk elke gladde, harde ondergrond. En hoe harder en gladder de ondergrond, hoe minder de kwaliteit boeit. Een plank? Een spiegel? Je muur? Als je het maar kunt preparen i.e. insmeren met kalk. Een muur met latex erop werkt bijvoorbeeld al aardig.
Gerstaecker verkoopt houten panelen (maar hout kun je uiteraard ook ergens anders vinden). Ze verkopen ook aluminium dibond panelen. Of gessoboard. Een goedkope optie is bijvoorbeeld ook MDF platen van de bouwmarkt, hoeft maar een paar millimeter dik te zijn, die je prepareert. Het werkt allemaal prima.
Carol Prusa tekent met zilverstift op acrylaat bollen, soms verlicht ze deze zelfs van binnenuit.
